Viêm Họng

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc

Đặt lịch hẹnXem hồ sơ

Bệnh viêm họng khởi phát khi niêm mạc họng bị viêm cấp hoặc mãn tính. Việc điều trị bệnh lý tùy thuộc vào giai đoạn bùng phát, thể bệnh, khả năng đáp ứng cũng như độ tuổi của từng trường hợp. Do có khả năng tái phát nên song song với việc điều trị, người bị viêm họng cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc đúng cách.

Đặt lịch hẹn

×

Bác sĩ CK II Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần

Hồ Sơ Viện Y Dược Cổ Truyền Dân Tộc

Đặt lịch

Bệnh viêm họng là gì?

Viêm họng đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc cổ họng bị sưng viêm cấp hay mãn tính bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau. Các triệu chứng bệnh lý có thể khởi phát riêng biệt nhưng cũng có thể đi kèm với một số bệnh lý khác như viêm VA, bạch hầu, ho gà, sốt phát ban, viêm amidan,...

Bệnh viêm họng thường diễn tiến qua 2 giai đoạn là viêm họng cấp tính và mãn tính. Trong từng giai đoạn cụ thể, bệnh lý được chia thành nhiều thể khác nhau căn cứ vào triệu chứng cũng như tổn thương lâm sàng.

Viêm họng là bệnh đường hô hấp trên phổ biến và có thể ảnh hưởng đến nhiều đối tượng, độ tuổi khác nhau. Tuy nhiên, bệnh khởi phát chủ yếu ở nhóm đối tượng có hệ miễn dịch yếu như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, suy dinh dưỡng, suy nhược,...

Nguyên nhân viêm họng

Triệu chứng viêm họng

Các biểu hiện của bệnh viêm họng có sự khác biệt ở giai đoạn cấp và mãn tính. Bên cạnh đó, mức độ triệu chứng còn phụ thuộc vào thể trạng, nguyên nhân và độ tuổi của từng trường hợp.

Dưới đây là một số triệu chứng nhận biết bệnh viêm họng cấp tính và viêm họng mãn tính:

1. Triệu chứng viêm họng cấp

Tổn thương do viêm họng cấp gây ra thường bùng phát đột ngột và có tính điển hình cao, Một số biểu hiện phổ biến như:

• Sốt cao từ 39 - 40 độ C, ăn uống kém, đau nhức cơ thể và ớn lạnh
• Ho khan
• Cổ họng bị khô nóng, sau đó chuyển sang đau rát, đau nhói, nhất là khi nuốt và ho
• Khàn giọng
• Chảy nước mũi
• Ngạt tắc mũi
• Khi quan sát niêm mạc họng sẽ nhận thấy cổ họng có màu đỏ, xung huyết và phù nề
• Một số trường hợp có thể gây sưng amidan, bề mặt của amidan xuất hiện dịch nhầy có màu trong suốt hoặc phủ bựa trắng
• Hạch cổ bị sưng kèm theo biểu hiện đau nhức
• Trường hợp khởi phát do nhiễm khuẩn, bệnh có thể gây đau đầu nhiều, cơ thể mệt mỏi, suy nhược

2. Biểu hiện viêm họng mãn tính

Các biểu hiện bệnh viêm họng mãn tính thời diễn tiến chậm, kéo dài dai dẳng. Ở giai đoạn này, các triệu chứng cơ năng của bệnh lý thường có mức độ nhẹ và mờ nhạt. Tuy nhiên, biểu hiện thực thể của viêm họng mãn tính khá điển hình và khác biệt rõ rệt ở từng thể riêng biệt.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm họng mãn tính:

• Cảm giác vướng cổ họng, nhất là sau khi ngủ dậy
• Cổ họng nóng rát, khô và ngứa ngáy
• Người bệnh có thói quen đằng hắng, khạc nhổ để loại bỏ dịch đờm (dịch đờm đặc và dẻo)
• Nghẹn vướng khi nuốt
• Ho nhiều, nhất là vào ban đêm hoặc thời tiết chuyển lạnh
• Đôi khi bị khàn giọng
• Trường hợp viêm họng xuất tiết, khi quan sát sẽ thấy niêm mạc họng có màu đỏ, dịch nhầy trong suốt
• Viêm họng quá phát đặc trưng bởi tình trạng thành họng dày, đỏ, trong suốt, xuất tiết nhầy
• Viêm họng quá phát điển hình bởi tình trạng thành họng dày, đỏ, xuất hiện nhiều hạt màu hồng/ đỏ, nổi cộm so với những vùng niêm mạc xung quanh. Người bị viêm họng hạt thường có cảm giác buồn nôn, nhạy cảm ở cổ họng.
• Tình trạng quá phát lâu dần có thể chuyển sang thể viêm họng teo. Thể bệnh này đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc họng có màu trắng bệch, nhiều mạch máu nhỏ nhẵn mỏng, eo họng rộng, sau khi dịch nhầy khô sẽ thành vảy và dính vào niêm mạc.

Phân loại bệnh viêm họng

Theo các chuyên gia đầu ngành, bệnh viêm họng được chia thành 2 loại chính là viêm họng cấp tính và viêm họng mãn tính. Căn cứ vào đặc điểm lâm sàng, bệnh lý được chia thành các thể bệnh riêng biệt.

Một số thể bệnh viêm họng phổ biến, bao gồm:

1. Viêm họng cấp

Viêm họng cấp đề cập đến tình trạng niêm mạc họng bị sưng viêm cấp tính. Bệnh khởi phát do nhiễm trùng, tiến triển nắng và được chia thành những thể bệnh nhỏ như sau:

• Viêm họng đỏ: Đây là một trong những thể bệnh phổ biến nhất của bệnh viêm họng cấp. Thể bệnh này đặc trưng bởi tình trạng toàn bộ niêm mạc họng bị sưng nóng và có màu đỏ tươi. Viêm họng đỏ thường bùng phát vào thời điểm giao mùa và mùa lạnh.
• Viêm họng liên cầu (viêm họng có bựa trắng): Viêm họng do liên cầu có mức độ nặng hơn so với những thể viêm họng cấp khác. Bệnh xảy ra do liên cầu khuẩn và có nguy cơ phát sinh các biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời. Viêm họng liên cầu đặc trưng bởi tình trạng toàn bộ niêm mạc họng bị viêm và có giả mạc màu trắng.

2. Viêm họng mãn tính

Trường hợp bị viêm họng mãn tính thường có phạm vi viêm lan rộng hơn và đa số xảy ra đồng thời với một số bệnh hô hấp mãn tính như viêm thanh khí quản, viêm mũi mãn tính, viêm xoang mãn tính.

Ở giai đoạn mãn tính, bệnh lý chủ yếu bùng phát bởi những nguyên nhân không gây nhiễm trùng và được chia thành 3 thể chính:

• Viêm họng mãn tính xuất tiết: Viêm họng xuất tiết đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc hầu họng xuất hiện nhiều dịch nhầy trong suốt.
• Viêm họng hạt (viêm họng quá phát): Thể bệnh này xảy ra do viêm họng tái phát nhiều lần dẫn đến tổ chức bạch huyết ở thành họng phát triển thành các hạt nổi cộm, hạt to nhỏ, không gây đau rát hay ngứa ngáy.
• Viêm họng teo: Bệnh thường xuất hiện ở người cao tuổi và người bệnh trĩ mũi. Các triệu chứng bệnh viêm họng teo khởi phát khi niêm mạc họng bị teo, giảm hoạt động bài tiết dịch nhầy và mỏng đi.

Viêm họng có nguy hiểm không?

Đa số các trường hợp mắc bệnh viêm họng thường kéo dài từ 7 - 10 ngày và đáp ứng tốt các biện pháp chăm sóc, điều trị đúng cách. Đối với người có sức đề kháng tốt và tích cực điều trị, các triệu chứng bệnh lý có thể thuyên giảm nhanh và gần như không phát sinh các biến chứng nghiêm trong.

Tuy nhiên, trường hợp khởi phát do vi khuẩn, viêm họng có thể gây ra một số biến chứng như:

• Viêm phế quản
• Viêm mũi
• Viêm cầu thận
• Viêm tai
• Nhiễm trùng huyết
• Viêm tấy xung quanh amidan
• Viêm hạch mủ
• Viêm xoang
• Viêm thanh quản

Với những trường hợp bệnh viêm họng xảy ra do vi khuẩn, người bệnh cần tích cực điều trị theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa nhằm phòng ngừa các biến chứng phát sinh. Do đó mức độ ảnh hưởng nghiêm trọng nên bệnh lý thường diễn tiến trên 10 ngày mới được kiểm soát hoàn toàn.

Viêm họng mãn tính thường diễn tiến chậm, ở mức độ nhẹ hơn so với viêm họng cấp tính. Tuy nhiên, các triệu chứng bệnh lý bùng phát do nhiều nguyên nhân khác nhau nên cần kết hợp điều trị triệu chứng và khắc phục căn nguyên cụ thể. Nếu không được điều trị và xử lý đúng cách, viêm họng có thể chuyển biến từ thể xuất tiết sang thể quá phát hoặc teo.

Đối với giai đoạn mãn tính, bệnh lý có thể gây ra các biến chứng như:

• Viêm amidan cấp tính
• Viêm thanh quản mãn tính
• Áp xe amidan
• Viêm phế quản mãn tính
• Suy nhược thần kinh
• Suy nhược cơ thể

Mặc dù là bệnh lý hô hấp trên thường gặp nhưng viêm họng có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được kiểm soát kịp thời. Do đó, khi nhận thất các biểu hiện bất thường ở cổ họng, bạn cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị đúng cách.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm họng

Thực tế cho thấy bệnh viêm họng có khả năng tái phát cao, nhất là người có cơ địa dị ứng, suy giảm hệ miễn dịch và sống trong môi trường ô nhiễm. Do đó, sau khi điều trị, người bệnh cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát lâu dài.

Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa viêm họng hạt hiệu quả:

• Mang khẩu trang, che chắn cẩn thận khi di chuyển hoặc đến nơi công cộng. Nếu phải tiếp xúc với bụi bẩn, hóa chất thường xuyên, bạn cần sử dụng thêm đồ bảo hộ nhằm làm giảm nguy cơ kích ứng niêm mạc đường hô hấp.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách, đồng thời súc miệng với nước muối ấm đều đặn mỗi ngày 2 lần để loại bỏ vi khuẩn và hạn chế sự phát triển quá mức của một số chủng vi khuẩn thường trú trong khoang miệng.
• Bổ sung nhiều nước, xây dựng chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh giúp cải thiện chức năng miễn dịch, nâng cao thể trạng.
• Nên cân nhắc phẫu thuật cắt amidan nếu viêm họng tái phát nhiều lần do viêm amidan mãn tính.
• Tránh tiếp xúc thân mật hoặc dùng chung vật dụng cá nhân với người mắc bệnh viêm nhiễm đường hô hấp
• Chú ý giữ ấm cơ thể, tăng cường bổ sung những thảo dược có tính kháng khuẩn, chống viêm như nghệ, củ cải, gừng, đinh hương, tỏi,... khi thời tiết chuyển lạnh.

Viêm họng là một trong những bệnh đường hô hấp phổ biến có thể khởi phát ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau. Thực tế cho thấy, hầu hết những trường hợp mắc bệnh đều đáp ứng tốt các biện pháp điều trị, chăm sóc hợp lý. Tuy nhiên, trường hợp chủ quan không điều trị, bệnh có thể kéo dài dai dẳng, tạo điều kiện bùng phát các bệnh đường hô hấp, từ đó làm tăng nguy cơ phát sinh các biến chứng nặng nề.