Lang Ben

Lang ben hay lang beng/ nấm da lang ben là thuật ngữ đề cập đến tình trạng tổn thương da do nấm, thường gặp nhất là nấm Malassezia furfur (còn có tên gọi khác là Pityrosporum orbiculare). Bệnh lý đặc trưng bởi ban dát da tăng hoặc giảm sắc tố, ít ngứa, không gây đau và thường có ranh giới rõ ràng so với vùng các vùng da xung quanh.

Loại nấm này sống trên tầng thượng bì da với số lượng thấp và gần như không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, khi có điều kiện thuận lợi, chúng có thể phát triển mạnh mẽ, gây hư hại các tế bào sừng và hình thành tổn thương da.

Thông thường, lang ben và các bệnh ngoài da do nấm gây ra thường khởi phát mạnh khi thời tiết nóng ẩm, nhất là nơi có mật độ dân số cao. Bệnh có khả năng lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung các vật dụng với người nhiễm bệnh (quần áo, khăn,…)

Bệnh lý ảnh hưởng chủ yếu ở đối tượng trong độ tuổi thanh thiếu niên và ít xảy ra ở người cao tuổi. Lang beng thường không gây ngứa ngáy hoặc ngứa khi tiết nhiều mồ hôi và có thể điều trị dứt điểm.

Theo các chuyên gia đầu ngành, nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh lý là do sự phát triển quá mức của nấm men, ảnh hưởng đến sắc tố da và hình thành các vùng da tăng/giảm sắc tố bất thường. Các nghiên cứu nhận thấy, nấm Malassezia furfur tiết ra azelaic làm chậm tốc độ vận chuyển các melanin đến tế bào thượng bì, từ đó gây giảm sắc tố da.

Ngoài ra, bệnh còn có thể xảy ra bởi một số yếu tố rủi ro như:

• Thời tiết nóng ẩm: Thời tiết nóng ẩm thường gây tăng thân nhiệt, từ đó kích thích hoạt động bài tiết mồ hôi. Nấm men hấp thụ các thành phần trong dầu thừa có xu hướng phát triển mạnh và gây tổn thương da.
• Rối loạn tuyến bã nhờn: Trường hợp bị rối loạn tuyến bã nhờn thường có lượng dầu thừa và đổ nhiều mồ hôi hơn so với người bình thường. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để nấm men phát triển và gây bệnh.
• Thay đổi hormone: Sự thay đổi của hormone có thể dẫn đến rối loạn quá trình bài tiết mồ hôi, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ngoài da do nấm. Tình trạng này phổ biến ở đối tượng trong độ tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai, đang cho con bú.
• Vệ sinh cơ thể kém: Thói quen vệ sinh cơ thể kém là một trong những yếu tố quan trọng trong cơ chế bùng phát bệnh lang beng. Bởi tình trạng này có thể dẫn đến bít tắt, ứ đọng dầu thừa trong lỗ chân lông, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm men bùng phát mạnh.
• Yếu tố tuổi tác: Các nghiên cứu nhận thấy, nấm Malassezia furfur phụ thuộc nhiều vào lipid ở bề mặt da nên thường tác động đến những vùng da có hoạt động bài tiết bã nhờn mạnh. Vì vậy, bệnh thường xuất hiện ở thanh thiếu niên, ít gặp hơn ở trẻ nhỏ và người già bởi những đối tượng này có hoạt động bài tiết bã nhờn yếu hơn.

Ngoài những yếu tố trên, bệnh lang ben còn có thể xảy ra bởi một số yếu tố rủi ro khác như chế độ ăn uống không phù hợp, thừa cân – béo phì, thường xuyên sử dụng bia rượu, hệ miễn dịch suy giảm, dùng thuốc tránh thai.

Thực tế nhận thấy, các triệu chứng bệnh lang ben rất dễ nhận biết và dễ phân biệt với các bệnh ngoài da khác. Một số biểu hiện thường gặp của bệnh lý, bao gồm:

• Trên da xuất hiện các đốm có màu nâu, trắng hoặc hồng
• Bề mặt đốm bằng phẳng, ngứa ít hoặc không ngứa, có ranh giới tương đối hơn so với những vùng da lân cận.
• Vùng da bị ảnh hưởng có màu sắc bất thường do một số yếu tố. Số liệu thống kê cho thấy, tổn thương giảm sắc tố (có màu trắng) thường xuất hiện vào mùa hè.
• Tổn thương da có màu nâu hoặc màu hồng thực chất chính là hệ quả do phản ứng viêm do nấm gây ra.
• Tổn thương do lang beng gây ra có xu hướng lan rộng thành từng mảng lớn hoặc phát triển thành các đốm nhỏ, mọc khu trú ở một (vài) vùng da.
• Bệnh lý gây tổn thương da có hình bầu dục hoặc hình đa cung, kích thước từ 1 – 3cm.
• Thường xuất hiện ở ngực, lưng, cổ, mặt, chủ yếu ảnh hưởng đến phần trên của cơ thể.
• Lang beng hầu như không gây đau rát, triệu chứng nóng rát do phản ứng chà xát, cào gãi lên vùng da bị tổn thương.
• Tổn thương do bệnh lý gây ra có vảy da mịn và dễ cạo